معرفي دورۀ کارشناسی ارشد آموزش مهندسی
از ابتدای قرن حاضر این مسئله مشخص شد که برنامه‌های درسی موجود، و روش انتقال آن ها به‌دانشجویان، دیگر نمی‌تواند پاسخگوی نیازها و چالش‌های پیش روی مهندسی باشد. ضرورت بازنگری در آموزش مهندسی، گسترش پژوهش در آموزش مهندسی را به‌دنبال داشت. امروزه، پژوهش‌ها در زمینۀ آموزش مهندسی، بیشتر توسط افراد با پیشینه مهندسی صورت می‌گیرد. این در حالی است که پژوهش‌هایی از این دست محتاج آگاهی از دانش‌هایی خارج از علوم مهندسی؛ چون پداگوژی، روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت و مانند آن است. برای رفع این کاستی، در کنار گسترش پژوهش در آموزش مهندسی، به‌تدریج برنامه‌های منتهی به‌مدرک آموزش مهندسی نیز پا گرفت. امروزه بسیاری از مراکز آموزش مهندسی برتر جهان، دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری آموزش مهندسی را عرضه می‌کنند. گسترش سریع راه اندازی دوره‌های تحصیلات تکمیلی «آموزش مهندسی» در کشورهای مختلف، نشانگر ضرورتی است که در این مورد در سطح جهان احساس می‌شود.
در کشور ما نیز که در چند دهۀ گذشته، رشد بی‌سابقۀ آموزش مهندسی را تجربه کرده و تعداد مراکز آموزش مهندسی و دانشجویان و اعضای هیات علمی آنها به شدت افزایش یافته است؛ این ضرورت به شدن احساس می‌شود. برای پاسخگویی به این نیاز، کرسی یونسکو در آموزش مهندسی، طی یک پژوهش یکساله، برنامۀ کارشناسی ارشد آموزش مهندسی را تهیه نمود، که مورد تایید دانشگاه تهران قرار گرفت. این برنامه در تاریخ 10/5/1397 به‌تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسید و مجوز اجرای آن به‌دانشگاه تهران ابلاغ شد. اولین دورۀ «کارشناسی ارشد آموزش مهندسی» در مهر ماه 1398، در دانشکدۀ علوم مهندسی پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران، آغاز شد و با راه اندازی این دوره، به‌تدریج نسلی از متخصصان تربیت خواهند شد، که ضمن داشتن پیشینة تحصیلی مهندسی، با اصول نوین آموزش و باز آموزی، برنامه‌ریزی، مدیریت، مستندسازی و ارزشیابی آموزش مهندسی، در دانشگاه و صنعت، آشنا بوده و خواهند توانست خلاء موجود در این زمینه را برطرف نمایند. دانشآموختگان این دوره همچنین قادر خواهند بود تا سطح پژوهش در آموزش مهندسی کشور را ارتقا بخشند. دانشآموختگان این دوره از توانایی‌های زیر برخوردار می‌شوند:
- برنامه‌ریزی آموزش مهندسی در دانشگاه و صنعت
- ساماندهی، مدیریت و نظارت بر اجرای بایسته برنامه‌های آموزشی
- مستند سازی و مدیریت اطلاعات آموزش مهندسی
- مدیریت کیفیت برنامه‌های آموزش مهندسی
- مشارکت در راهبری ارزشیابی برنامه‌های آموزش مهندسی
- نیازسنجی، برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای برنامه‌های توسعۀ حرفه‌ای هیات علمی مهندسی
- ساماندهی، مدیریت و نظارت بر اجرای بایسته برنامه‌های آموزش ضمن خدمت در صنعت
- یاری دادن به دانشجویان مهندسی در ارتقاء کیفیت یادگیری
- پژوهش در مورد چالش‌های آموزش مهندسی.
دانشآموختگان این دوره می‌توانند، با عنوان «کارشناس ارشد آموزش مهندسی»، در مراکز آموزش عالی و صنعت، امور مربوط به‌برنامه‌ریزی، ساماندهی، هدایت اجرا، کنترل کیفیت و مستندسازی برنامه‌های آموزشی را انجام دهند. راهبری مرکز یا «دفتر ارزیابی کیفیت»، در مراکز آموزش مهندسی؛ و دفاتر بازآموزی و ارتقای حرفه‌ای کادر فنی و مهندسی، در صنعت؛ از دیگر محیط‌های فعالیت این دانش آموختگان خواهد بود. این کارشناسان همچنین به‌عنوان رابط و تسهیل‌گری کارآمد، بین دانشجویان، اعضای هیات علمی، کارکنان اداری و مرکز آموزشی، عمل خواهند نمود. برنامۀ مصوب دورۀ کارشناسی ارشد آموزش مهندسی، از تارنمای زیر، قابل دستیابی است.
حسین معماریان
